Zobacz w naszej bazie

Przewodniki lokalne

Dylewska Góra, najwyższa w północno-wschodniej Polsce

2014-01-23 13:15:18 (ost. akt: 2014-02-08 12:19:58)
Dylewska Góra to zimą raj dla narciarzy

Dylewska Góra to zimą raj dla narciarzy

Autor zdjęcia: Błażej Urbański

Około 15 km na południe od Ostródy rozciąga się pasmo Wzgórz Dylewskich z Górą Dylewską, najwyższym wzniesieniem Polski północno – wschodniej.

Dylewska Góra ma wysokość 312 m n.p.m. Niedaleko jej szczytu znajduje się Wysoka Wieś – najwyżej położona miejscowość w regionie. W 1994 r. powstał Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich (o powierzchni ponad 7 tys. ha z otuliną o pow. ok. 15 tys. ha), powołany do życia w celu ochrony bardzo urozmaiconej rzeźby terenu, niepowtarzalnych walorów krajobrazowo-widokowych, bogatej ilościowo i zróżnicowanej gatunkowo flory i fauny i dużych wartości historyczno-kulturowych tego obszaru.

Trzy rezerwaty


Na terenie parku znajdują się trzy rezerwaty.
Jezioro Francuskie to rezerwat florystyczny utworzono w celu zachowania stanowisk reliktowej wierzby borówkolistnej, gatunku, który pozostał po okresie zlodowacenia oraz fragmentu drzewostanu buczyny pomorskiej, liczącego około 170 lat. Rezerwat obejmuje, zgodnie z nazwą, najwyżej położone w województwie warmińsko-mazurskim śródleśne jezioro (247,7 m n.p.m., opodal Góry Dylewskiej) o powierzchni ok. 3 ha, oraz przylegający doń las o powierzchni ok. 11 ha.

Rezerwat leśny Dylewo ma na celu ochronę fragmentu ponad stuletniego lasu liściastego tzw. buczyny pomorskiej, o powierzchni 9,46 ha, na wschodnim zboczu Góry Dylewskiej. Wśród drzewostanu dominuje tu buk zwyczajny z domieszką m.in. jawora, modrzewia europejskiego, dębu bezszypułkowego i świerka pospolitego.

Rezerwat Rzeka Drwęca jest najdłuższym rezerwatem ichtiologicznym w Polsce o powierzchni ok. 1600 ha. Na obszarze parku znajduje się tylko część tego rezerwatu, obejmująca górny odcinek Drwęcy, rzekę Grabiczek z jej dopływem Dylewką oraz źródła pozostałych dopływów Drwęcy: Poburzanki, Gizeli wraz z Bałcynką, Sandeli, rzeki Wel.

Rośliny i zwierzęta chronione


W Parku Krajobrazowym Wzgórz Dylewskich: występuje ponad 20 roślin podlegających ścisłej ochronie gatunkowej m.in.: wierzba borówkolistna (gatunek, który pozostał po okresie zlodowacenia), zimoziół północny (ulubiona roślina Karola Linneusza; na jego cześć i na jego życzenie otrzymała nazwę naukową (Linnaeaceae), pióropusznik strusi (bardzo rzadki na tych terenach gatunek paproci), widłaki (goździsty, jałowcowaty, torfowy i wroniec), orlik pospolity (nazwa rośliny wzięła się stąd, że jej kwiat jest osadzony na długich szypułkach, z hakowato zagiętą ostrogą przypominającą szpon orła), grzybienie białe, grążel żółty, rosiczka okrągłolistna, lilia złotogłów, listera jajowata (z rodziny storczykowatych), gatunki bylin z rodziny storczykowatych (kruszczyk szerokolistny, podkolan biały, gnieźnik leśny, podkolan zielonawy), storczyki (krwisty, plamisty, szerokolistny i Fuksa), wawrzynek wilcze łyko (gatunek krzewu z rodziny wawrzynkowatych). Jako jedyne w województwie znajdują się tu stanowiska bodziszka żałobnego, fiołka trwałego i ułudki leśnej.
Spośród zwierząt żyjących w parku ponad 160 jest chronionych gatunkowo, na przykład: 6 gatunków biegaczy, czyli dużych, drapieżnych chrząszczy, 5 gatunków trzmieli (m.in. ziemny, leśny i kamiennik), 3 gatunki motyli (mieniak tęczowiec, mieniak strużnik i paź królowej), 10 gatunków płazów (m.in. traszka grzebieniasta i zwyczajna oraz ropucha zielona), 4 gatunki gadów (jaszczurka zwinka i żyworódka, padalec i żmija zygzakowata, włącznie z odmianą czarną), 103 gatunki ptaków, 9 gatunków ssaków (m.in. wydra, gronostaj, łasica, jeż wschodni, ryjówka aksamitna i malutka). Ponadto na terenie parku występują: sarny, jelenie, dziki, lisy, borsuki, tchórze, wiewiórki, kuny (leśna i domowa). W 1986 roku wprowadzono tu muflona, który jest zwierzęciem łownym. Obecnie stado muflonów liczy ponad 30 sztuk. W 1993 roku pojawiła się para wilków. Jednak mimo wprowadzonej ochrony został zastrzelony basior i szczenna wadera opuściła Wzgórza Dylewskie.

Turystyczne atrakcje


Atrakcją dla turystów są ścieżki przyrodnicze „Góra Dylewska” i „Uroczysko Napromek”. Trasa pierwsza o długości 2 km biegnie od najwyższego wzniesienia Wzgórz Dylewskich przez kompleks buczyny pomorskiej i kończy się przy Jeziorze Francuskim. Druga zaś rozpoczyna się nieopodal leśniczówki Napromek, a prowadzi przez zespoły leśne i częściowo wzdłuż rzeki Świniarc. Na obu ścieżkach są liczne tablice edukacyjne i wyznaczone miejsce na ognisko. W zagrodach hodowlanych przy leśniczówce Napromek można zobaczyć daniele i dziki. Koło leśniczówki znajduje się również pomnik przyrody – głazowisko (ponad 40 głazów narzutowych na obszarze czterech arów). Z innych pomników przyrody nieożywionej ciekawą legendę ma „Kamień Ofiarny”, granit rapakiwi o obwodzie 9 m i wysokości ok. jednego metra, który leży w lesie 300 m na północny-zachód od Wysokiej Wsi. Wedle miejscowej tradycji miał on być naturalnym ołtarzem, na którym Prusowie składali ofiary kultowe. Obecnie przyjmuje się, że dwa rzędy otworów okrągłych i prostokątnych otworów, połączonych rowkami, którymi miała spływać krew zabitych zwierząt, to najprawdopodobniej ślady prób rozbicia kamienia na mniejsze części. Natomiast różowy granit z wyrytym na powierzchni prostokąta napisem „C. v. Rose 1918”, o obwodzie 10,1 m i wysokości 1,6 m, leżący ok. 600 m na północ od Jeziora Francuskiego upamiętnia datę nabycia przez Carla von Rose (właściciela dóbr w Dylewie w latach 1912-1928) majątku Bednarki i włączenia go do majoratu Dylewa.
Znane są jeszcze dwa kamienie związane z rodem von Rose. Za Giętlewem w kierunku Miejskiej Woli, z prawej strony przy niegdyś utajnionej drodze leży kamień z napisem „L. Rose 1860” na pamiątkę zakupu majątku Dylewa przez Luwiga Rose. Około 750 m na południowy wschód od Miejskiej Woli, na łące przy polnej drodze do Dylewa, znajduje się głaz z napisem „Franz Rose 1898”, upamiętniający zakup majątku Miejskiej Woli przez kolejnego dziedzica Dylewa.
Opr. Ryszard Kowalski


Komentarze (9) pokaż wszystkie komentarze w serwisie

Dodaj komentarz Odśwież

Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych

Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez FB

  1. hihot #1337436 | 109.95.*.* 28 lut 2014 12:45

    Niestety na nartach tam już nie pojeździmy ;(

    ! - + odpowiedz na ten komentarz

  2. autor #1319782 | 46.186.*.* 8 lut 2014 13:25

    Dziękuję za uwagi. Poprosiłem Redaktora o naniesienie poprawek. Pozdrawiam komentatorów, w szczególności Wiedzącego:-)

    ! - + odpowiedz na ten komentarz

  3. Tryk #1314648 | 88.156.*.* 3 lut 2014 18:28

    Rzeczywiście Autor ma kłopoty z górami na nizinach. Muflon - dzika owca, której ojczyzną jest Azja. Na Korsykę i Sardynię został sprowadzony, oczywiście w dość odległych czasach. W Polsce od ponad 100 lat, najliczniejsze populacje w Sudetach -Góry Sowie. Te sprowadzone na Góry Dylewskie pochodzą z hodowli na Warmii i Mazurach. Na naszych Wzgórzach Dylewskich zasiedlono nimi obszar o biotopie bardzo podobnym do ich naturalnych wymagań. Potwierdza to brak chorób, dobry rozwój populacji i przywiązanie do terenu wsiedlenia. Gratulacje pomysłodawcom z 1987, i nie tylko wiedzy o wymaganiach środowiskowych tego gatunku, czego zabrakło dla wielu którzy próbowali bez sukcesu podobnych działań na terenie Warmii i Mazur. Gatunek rodzimy na naszym obszarze-przed zlodowaceniami?

    ! - + odpowiedz na ten komentarz

  4. more high #1306553 | 79.163.*.* 25 sty 2014 17:24

    wierzyca, niedaleko kościerzyny jest wyższa!!

    Ocena komentarza: warty uwagi (3) ! - + odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)

    1. Grdyl #1305490 | 213.73.*.* 24 sty 2014 14:10

      Jakto najwyższa? A Wiezbica??

      Ocena komentarza: warty uwagi (2) ! - + odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (2)

      Zobacz również