Światowy Dzień Mokradeł 2016

Po mokradłach (ang. wetlands) za chruścikami włóczę się już ponad 30 lat. Zawodowo, nie wliczając przygód z dzieciństwa. Zacząłem od zimowego (chyba w styczniu lub lutym) wyjazdu do źródeł Łyny. Było to jeszcze w czasach studenckich, chyba w 1983 roku.

Co to są te mokradła i czy są ważne dla ludzi?

Mokradła to tereny wodno-błotne, podmokłe, czyli takie ze zbiornikami wodnymi, ale i takie tylko okresowo zalewane wodą. W języku polskim mamy wiele słów, odnoszących się do pojęcia mokradła: teren podmokły, bagno, torfowisko, błoto, moczary, taplary, trzęsawisko, bajoro, grzęzawisko, biel, topiel, topielisko. Najogólniej są to obszary okresowo lub stale zabagnione, podtopione lub pokryte warstwą wody. Nie do końca termin ma ostre granice (tak jak chyba wszystko w przyrodzie); do mokradeł zaliczane są też płytkie jeziora, tereny źródliskowe, rzeki wraz z dolinami itd.
Mokradło to tak czy owak teren silnie uwilgotniony, zalany wodą lub okresowo zabagniony, o glebach mineralnych lub organicznych. Tereny podmokłe najłatwiej spotkać w obniżeniach terenu (grawitacja, przepuszczalność gruntu i woda robią swoje), w dolinach rzecznych, rynnach polodowcowych. Zgodnie z konwencją ramsarską za mokradło uznaje się obszar leżący na pograniczu środowiska wodnego i lądowego. Są to więc zarówno obszary podmokłe (bagna), jak i wszelkie wody śródlądowe (strumienie, potoki, jeziora, zbiorniki okresowe), a także najpłytsze przybrzeżne wody morskie. W czasie Dnia Mokradeł zwraca się także uwagę na łęki (obszary leśne okresowo zalewane wodą).

Mokradła w zrównoważonym rozwoju

Dla zwrócenia uwagi na problem zniszczenia mokradeł oraz konieczności ich ochrony wymyślono Światowy Dzień Mokradeł. Jest powód by o mokradłach porozmawiać. I o chruścikach w nich żyjących. Mogę więc świętować. Każdy może. W ramach świętowania umieszczam właśnie wpis na blogu. A zdjęcie pochodzi z badań w Puszczy Białowieskiej. Na ten obszar warto zwrócić uwagę nie tylko przyrodników, bo Puszcza Białowieska jest naszym skarbem narodowym, dziedzictwem przyrodniczym a nie magazynem potencjalnych desek. Dodatkowo w maju wybieram się na Warsztaty Hydrobiologiczne, których tematem będą rzeki polihumusowe. Przedstawię tam wyniki moich badań nad chruścikami cieków Puszczy Białowieskiej.
Światowy Dzień Mokradeł zwany jest także Światowym Dniem Obszarów Wodno-Błotnych, Dniem Terenów Podmokłych czy Międzynarodowym Dniem Mokradeł (angielski termin jest prostszy World Wetland Day). Obchodzony jest 2 lutego. Święto ma upamiętniać podpisanie konwencji ramsarskiej (2 lutego 1971 roku). Światowy Dzień Mokradeł obchodzony jest od 1997 roku. A jak komu mało to może obchodzić Światowy Tydzień Mokradeł. A że nie zawsze 2. lutego jest data wygodna do świętowania (w tym roku to wtorek), to na przykład w tym roku Uniwersytet Warszawski Dzień Mokradeł obchodzi 31 stycznia.
W 2016 roku hasłem przewodnim Światowego Dnia Mokradeł jest: Wetlands for Our Future (ze sloganem: Sustainable Livelihoods, w Polsce: Mokradła w zrównoważonym rozwoju).
Zatem wiesz kiedy, wiesz na jaki temat, nie pozostaje nic innego jak dzień świąteczny przyrodniczo święcić.
Stanisław Czachorowski
Autor jest biologiem, ekologiem, doktorem habilitowanym, profesorem na Wydziale Biologii i Biotechnologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, miłośnikiem filozofii przyrody. Prowadzi blog pn. Profesorskie gadanie, z którego zaczerpnęliśmy ten wpis - za zgodą autora oczywiście.