Cis pospolity

Królestwo
roślin
Podkrólestwo
naczyniowe
Gromada
nagonasienne
Podkrólestwo
iglaste
Rząd
cisowce
Rodzina
cisowate
Rodzaj
cis
Gatunek
cis pospolity

Roślina: Cis pospolity

Kategoria
Rośliny > Drzewa i krzewy
Nazwa łacińska
Taxus baccata L.
Przeciętna długość życia
Do 2 tysięcy lat
Niewysokie drzewo, o wysokości zwykle do 15 m, lub krzew o wysokości do 3-4 m. Korona ciemnozielona, zwykle jajowato-stożkowata, u starych drzew lub osobników krzewiastych nieregularna. Formy krzewiaste pojawiają się najczęściej w wyniku wczesnej straty pędu wierzchołkowego i zastąpienia go kilkoma innymi. Pień z reguły obficie, nieregularnie ugałęziony, o korze wiśniowo-szarej lub ciemnobrunatnej, później rdzawoszarej, łuszczącej się cienkimi płatami. Młode pędy przez 2-4 lata pozostają zielone.
Liście to zimozielone igły, spłaszczone, o długości 2 - 3 cm i szerokości ok. 2 mm, lekko wygięte, niekłujące, miękkie, osadzone na krótkim, cienkim ogonku. Górna strona ciemnozielona, błyszcząca, spodnia - znacznie jaśniejsza, matowa. Brak białych pasków oraz przewodów żywicznych. Bez zapachu. Igły na pędzie rozłożone dwustronnie grzebieniasto lub skrętolegle. Pozostają na pędzie przez 6 - 8 lat.
Kwiaty
Kwiaty żeńskie (makrostrobile) są bardzo małe, zielone, podobne do pąków liściowych, pojawiają się na dolnej stronie pędów. Kwiaty męskie (mikrostrobile) kuliste, żółtozielone, liczne, łuskowate, ułożone w kątach igieł. Pylniki tarczowate, silnie pofałdowane.
Nasiona brązowe, kuliste, ostro zakończone, otoczone charakterystyczną czerwoną, kubkowatą osnówką. Dojrzewają od września do października.
Za najstarszy cis na świecie uważany jest Llangernyw Yew, rosnący w północnej Walii, w wiosce Llangernyw. Przypisywano mu wiek 3 tysięcy lat, ale obecnie przypisuje się mu raczej ok. 1,5 tysiąca lat.
Najstarszym cisem w Polsce jest cis Henrykowski w Henrykowie Lubańskim na Dolnym Śląsku, jego wiek ocenia się na około 1200 lat.

Obszar występowania

Występuje naturalnie w Europie; na północy do południowej Skandynawii, na wschodzie do Iranu (w Azji) oraz w północnej Afryce (Algieria). Największe osobniki znane są z Kaukazu i Szkocji.

Informacje na temat ochrony

Gatunek objęty jest ścisłą ochroną gatunkową. W Polsce chroniony jest od 1423 roku na mocy tzw. statutu warckiego, wydanego przez króla Władysława Jagiełłę.

Zobacz również