Dzień Darwina, czyli krótka historia ewolucji

Bez wątpienia biologia zmienia filozofię, ale i nauka poszukuje wsparcia w filozofii. W końcu zarówno teorie naukowe jak i koncepcje filozoficzne mocno wpływają na życie codzienne. Nauka nie zna autorytetów, a jedynie argumenty i dowody eksperymentalne. Wiedza naukowa rozwija się najlepiej w otwartej dyskusji. Dlatego chcemy dyskutować i to językiem prostym, zrozumiałem dla każdego, tak by biolog zrozumiał filozofa a filozof biologa.
Tego dnia poczuj się jak naukowiec. Porozmyślaj i podyskutuj z nami.
Chcemy podkreślić, że wielkich przemian dokonują pojedynczy naukowcy ale dzieje się to przy współudziale wielu innych ludzi. Podobnie jak Karol Darwin, każdego dnia jesteśmy obserwatorami różnorodności otaczających nas roślin i zwierząt. Teoria powstawiania gatunków w wyniku doboru naturalnego Darwina wywarła i wywiera ogromny wpływ na kulturę. Warto przy okazji przypomnieć że termin ewolucja… zawdzięczamy filozofom.

W planie spotkania 4 krótkie referaty:
• Prof. dr hab. Alicja Boroń (biolog, zoolog, Wydział Biologii i Biotechnologii) ref. pt. "O powstawaniu gatunków..."
• Ryszard Bałczyński (Polskie Stowarzyszenie Racjonalistów) ref. pt. „Ewolucjonizm Darwina jako druga z trzech rewolucji światopoglądowych”.
• Dr hab. Stanisław Czachorowski, prof. UWM (biolog, ekolog, Centrum Badań nad Dziedzictwem Kulturowym i Przyrodniczym UWM), ref. pt. „Epigenetyka i hologenom czyli co zostało w teorii egoistycznego genu Dawkinsa”.
• Dr hab. Andrzej Kucner, Instytut Filozofii UWM w Olsztynie, Instytut Filozofii UWM w Olsztynie, ref. pt. "Kultura i geny. O koewoluconistycznym pomyśle socjobiologów".

Ponieważ Darwin urodził się 12 lutego 1809 roku (w Shrewsbury w Anglii), co roku 12 lutego (lub terminach zbliżonych) w wielu miejscach na świecie obchodzony jest Dzień Darwina. To wydarzenie głównie edukacyjne i popularnonaukowe, ale z silnym kontekstem społecznym. Nauka w przeszłości, tak jak obecnie, ma duży wydźwięk społeczny. W nauce poszukujemy uzasadnień dla różnorodnych koncepcji filozoficznych i społecznych. Inspiracje płyną także w drugą stronę.

Tegoroczny olsztyński Dzień Darwina narodził się z inspiracji społecznej (pozaakademickiej). Ale środowisko akademickie, skupione w Centrum Badań nad Dziedzictwem Kulturowym i Przyrodniczm, z otwartością przyjęło wyzwanie, zapraszając do udziału i innych uczonych z UWM. (wspólnie z Instytutem Filozofii zorganizowane zostanie cykliczne seminarium naukowe, interdyscyplinarne, dotyczące ewolucji - Dzień Darwina jest swoistą inauguracją).

W jednym miejscu spotkają się naukowcy-biolodzy, filozofowie oraz tak zwani zwykli ludzie z ulicy (przeciętni zjadacze chleba). Dlatego tegoroczny Dzień Darwina aluzyjnie możemy nazwać także i tak: Krótka dyskusja o ewolucji między trzema stronami: naukowcami, filozofami a zwykłymi zjadaczami chleba.

Bez wątpienia teoria ewolucji Karola Darwina jest dużym osiągnieciem nie tylko naukowym. Przy tej okazji warto przypomnieć, ze karol Darwin nie posiadał stopni naukowych i nie pracował na uczelni. Według współczesnych standardów nie miałby szans na żaden grant naukowy ani awans zawodowy (akademicki). Mikołaj Kopernik także pracował poza ośrodkiem uniwersyteckim, gdzieś na prowizji. Wielkie odkrycia potrzebują spokoju do przemyśleć i czasu do starannego spisania.

To nie pierwszy Dzień Darwina w Olsztynie (po raz pierwszy odbyły się w roku 2009). Tym, którzy chcieliby spędzić dzień jak uczony proponujemy, by w godzinach przedpołudniowych zajrzeli do prasy naukowej i popularnonaukowej w bibliotekach uniwersyteckich lub zasobach internetowych (a więc można zostać w domu). Można sprawdzić najnowsze wieści o badaniach naukowych, wynalazkach i odkryciach ze szczególnym uwzględnieniem teorii ewolucji (a tu się wiele dzieje za sprawa odkryć biologicznych, np. wraca neolamarkizm, czyli dziedziczenie cech nabytych). Można się wybrać do Muzeum Przyrody w Olsztynie, by obejrzeć kolekcje eksponatów. Po obiedzie w stylu angielskim można aktywnie włączyć się do współtworzenia największej na świecie internetowej encyklopedii - Wikipedii - i uzupełnić jakieś hasło.

A po południu, o godz. 17.00 zapraszamy na dyskusję o ewolucji i ewolucjonizmie do Kortowa, do Klubu Baccalarium (przy stołówce studenckiej, wejście od Placu Łódzkiego).

Spotkanie ma charakter otwartej dyskusji, z krótkimi referatami wprowadzającymi (po ok. 15-20 minut). Zarówno atmosfera klubowa, jak i przystępny język i dużo czasu na zadawanie pytań oraz komentarze, ma ułatwić interdyscyplinarną dyskusję. Wstęp wolny.

Tematyka dotyczy teorii ewolucji, a poruszać będziemy się między nauką, filozofią a życiem codziennym. Chcemy poruszyć także kwestię tego, jakie są współczesne poglądy na ewolucję zarówno w kontekście naukowym jak i filozoficznym,

Teoria doboru naturalnego (ewolucji) Karola Darwina na dziesięciolecia ożywiła dyskusje i spory nie tylko w środowisku akademickim. Od samego początku miała silny kontekst filozoficzny i konotacje społeczne (światopoglądowe). A jak współcześnie biologia zmienia filozofię i jak filozofia wpływa na teorie naukowe? Tego spróbujemy się dowiedzieć.

Karol Robert Darwin:
urodził się 12 lutego 1809 w Shrewsbury, zm. 19 kwietnia 1882 w Downe – angielski przyrodnik, twórca teorii ewolucji, zgodnie z którą wszystkie gatunki pochodzą od wcześniejszych form, autor publikacji, w których przedstawił argumenty na poparcie swej tezy. W fundamentalnym dziele "O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego" (1859) Darwin tłumaczył zróżnicowanie występujące w naturze ewolucyjnym dziedziczeniem modyfikacji.
Darwin uważał, że rozgałęziony schemat ewolucji wynika z procesu, który nazwał doborem naturalnym. Prawdziwość teorii ewolucji została zaakceptowana przez wielu naukowców przyrodników i dużą część społeczeństwa już za życia Darwina; jednak dopiero po pojawieniu się współczesnej syntezy ewolucji (którą opracowano w okresie od początku lat 30. do końca lat 50. XX wieku) naukowcy powszechnie zgodzili się, że dobór naturalny jest podstawowym mechanizmem ewolucji, a sam proces ciągłych zmian, z których wyłaniają się nowe jakości, niezaprzeczalnym faktem. W swojej zmodyfikowanej formie odkrycia naukowe Darwina są teorią unifikującą nauki o życiu i wyjaśniającą różnorodność biologiczną.
źródło: Wikipedia

Stanisław Czachorowski
Autor jest biologiem, entomologiem i hydrobiologiem, doktorem habilitowanym, profesorem na Wydziale Biologii i Biotechnologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie[/i]