Sowa

Królestwo
zwierząt
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ptaki
Podgromada
Neornithes
Infragromada
neognatyczne
Rząd
sowy

Sowa

Kategoria
Zwierzęta > Ptaki
Nazwa łacińska
Strigiformes
Sposób odżywiania
mięsożerne
Rząd ptaków z podgromady ptaków nowoczesnych Neornithes. Obejmuje gatunki drapieżne, które przystosowały się do polowania nocą i o zmroku, choć niektóre gatunki powróciły do dziennego trybu życia. Zamieszkują cały świat, prowadząc zasadniczo osiadły tryb życia, lecz niektóre północne populacje koczują lub stały się wędrowne.
Sowy nie są spokrewnione z ptakami drapieżnymi, ale posiadają wiele cech wspólnych, wynikających z podobnego trybu życia. Wśród nich można wymienić: ostre dzioby i szpony, dobry wzrok, zdolność widzenia stereoskopowego (dwuocznego). Różnice to przede wszystkim nocny tryb życia sów oraz ich doskonały słuch.
Większość sów poluje używając przede wszystkim słuchu (sowy słyszą w zakresie częstotliwości od 50 do 21000 Hz), ale charakteryzują się one również doskonale rozwiniętym wzrokiem, dostosowanym do widzenia w słabym oświetleniu.
W porównaniu do ptaków dziennych, np. gołębi, oko sowy jest do 100 razy wrażliwsze na światło; w porównaniu do człowieka – do 2,5 raza wrażliwsze.
Słuch mają absolutnie doskonały, przy tym otwory słuchowe po obu stronach głowy są ułożone niesymetrycznie, również zagłębienia mają inny kształt. Powoduje to, że dźwięk dochodzi do uszu w różnym czasie i w nieco innej formie. Dzięki temu sowa potrafi precyzyjnie zlokalizować ofiarę nawet w całkowitej ciemności.
Oczy sów dzięki długiej ogniskowej mają zdolność powiększania obrazu, podobnie jak teleobiektyw. Cylindryczny kształt gałki ocznej pozwolił zwiększyć głębokość oka i tym samym długość ogniskowej bez jednoczesnego znacznego zwiększania rozmiarów i masy głowy. Wadą tego rozwiązania jest zawężenie pola widzenia do ok. 110° – sowy widzą tunelowo, podobnie jak człowiek przez lornetkę. Ponadto oczy sów, ze względu na ich wielkość i kształt, są mało ruchliwe w oczodołach. Ograniczony kąt widzenia rekompensują sobie ogromną ruchliwością szyi – mogą wykonywać obroty głową w zakresie 270°. W przeciwieństwie do większości ptaków, oczy sów są zwrócone do przodu, dzięki temu pola widzenia prawego i lewego oka nachodzą na siebie w zakresie 60–70°. Daje to, w porównaniu do innych ptaków (np. gołąb ok. 0-10°), duży kąt widzenia przestrzennego (stereoskopowego) i ułatwia szacowanie odległości. Sowy jako jedyne spośród ptaków mrugają używając górnej powieki.
Samice są większe od samców. Różnice jednak nie są zwykle tak duże, jak u ptaków szponiastych. Poza tym obie płci zazwyczaj nie różnią się wyglądem.
Rozmiary sów są bardzo zróżnicowane. Największy jest zamieszkujący Eurazję puchacz (Bubo bubo). Rozpiętość jego skrzydeł sięga dwóch metrów, zaś jego długość to około 70 centymetrów. Najmniejszą sową jest północnoamerykańska sóweczka kaktusowa (Micrathene whitneyi), której długość może wynosić tylko 12 cm. Puchacz występuje także w Polsce, jako nieliczny ptak lęgowy. Z kolei występująca u nas sóweczka (Glaucidium passerinum) jest niewiele większa od sóweczki kaktusowej.
Do rzędu sów zaliczmay dwie rodziny: Tytonidae – płomykówkowate, oraz Strigidae – puszczykowate.

Obszar występowania

Większość gatunków preferuje lasy, a nawet tereny parkowe czy sady (np. uszatka, puszczyk, syczek). Zamieszkują też inn e środowiska, jak np. arktyczna tundra (puchacz śnieżny), tajga (np. sowa jarzębata), sawanna (np. sóweczka sawannowa), pustynie i inne obszary ze skąpą roślinnością (np. sóweczka kaktusowa, pójdźka ziemna), lasy tropikalne (np. puchówka indyjska, puchaczyk czubaty, sowica jastrzębia), mokradła i zalesione brzegi rzek (np. rybiarka duża, sowa błotna), tereny rolnicze (np. pójdźka, płomykówka).
Niektóre gatunki żyją blisko siedzib ludzkich – np. pójdźka, płomykówka, syczek.

Zobacz również