Roślina: Podagrycznik pospolity
- Kategoria
- Rośliny > Drzewa i krzewy
- Nazwa łacińska
- Aegopodium podagraria L.
- Przeciętna długość życia
- Bylina (rośłina wieloletnia)
Gatunek rośliny należący do rodziny selerowatych. Występuje w Europie i zachodniej Azji, na obszarach o klimacie oceanicznym. W Polsce jest rośliną bardzo pospolitą.
Łodyga wzniesiona, górą rozgałęziająca się, naga lub krótko owłosiona, w środku pusta (dęta) i bruzdowana. Osiąga wysokość 50-100 cm. Pod ziemią czołgające się, silne kłącze o zgrubiałych węzłach, wytwarzające liczne rozłogi.
Liście odziomkowe i dolne łodygowe są długoogonkowe, podwójnie trójlistkowe; środkowy listek jest największy. Poszczególne listki są niesymetrycznie jajowate, zaostrzone, pojedynczo lub podwójnie piłkowane, ogonkowe. Dolne liście pochwiasto osadzone na łodydze. Liście górne są pojedynczo trójdzielne. Charakterystyczną cechą gatunkową pozwalającą na rozróżnienie tego gatunku od innych, podobnych gatunków jest budowa ogonków liściowych. Na przekroju poprzecznym mają proste, lub słabo na zewnątrz wysklepione brzegi, rdzeń w środku i zawsze są gładkie.
Drobne kwiaty tworzą duże baldachy złożone, 12-13 szypułkowe, bez pokryw i pokrywek. W poszczególnych baldaszkach jest 12-20 pojedynczych kwiatów na równej długości szorstkich szypułkach. Kwiaty są przedprątne, obupłciowe lub męskie. Płatki korony białe lub jasnoróżowe, o wierzchołkach zagiętych do środka.
Owoc to rozłupnia rozpadająca się łatwo na dwie rozłupki o długości 3-5 mm i szerokości 1,2 mm. Mają one brunatną barwę i dwa, jaśniejsze żebra.
Bylina, hemikryptofit, silnie rozmnażająca się wegetatywnie za pomocą kłączy. Kwitnie od czerwca do lipca, jest owadopylna. Nasiona kiełkują słabo. Na jednej roślinie wyrasta średnio 2800 owoców, masa 1000 owoców wynosi ok. 2,4 g. W uprawach rolniczych i ogródkach jest uporczywym chwastem, gdyż odtwarza się nawet z niewielkich fragmentów kłącza. Odznacza się przy tym ogromną siłą konkurencyjną w stosunku do innych gatunków, dzięki czemu szybko opanowuje teren. Często tworzy całe łany. Jest gatunkiem wskaźnikowym gleb bogatych w próchnicę i azot. Lubi miejsca zacienione.
Zastosowanie
Roślina ozdobna
Gatunek czasami uprawiany, głównie jako roślina okrywowa. Używa się do tego celu przeważnie odmian ogrodowych o ozdobnych, plamistych liściach. Dzięki bardzo ekspansywnemu wzrostowi szybko pokrywa teren, utrudniając rozwój chwastów.
Roślina jadalna
Z młodych liści można na wiosnę sporządzać sałatkę o aromatycznym, gorzkim smaku, ale zawierającą cenne witaminy. Przyrządza się podobnie, jak szpinak. Można również siekać, wrzucać do zupy i robić barszcz, a z rozwiniętych dorodnych roślin najlepiej do wykorzystania nadaje się ogonek liściowy.
Roślina kosmetyczna
Ze świeżego ziela można sporządzać oczyszczające maseczki kosmetyczne. Działają one rozgrzewająco i poprawiają oddychanie skóry.
Roślina lecznicza
Dawniej leczono zielem podagrę, pamiątką tego jest zwyczajowa nazwa rodzajowa.
Ziele i korzeń zawierają m.in.: białka, tłuszcze, prowitaminę A, witaminę C. Herbata z suszonych liści podagrycznika (1 łyżeczka na 1 szklankę wrzątku, parzyć pod przykryciem przez 15 minut, przecedzić i w pić 3-4 razy dziennie po 2/3 szklanki) to lek zalecany w kuracji podagry, żylaków odbytu, stanów zapalnych nerek i pęcherza, pomocniczo w kamicy nerkowej oraz na poprawę przemiany materii. Świeże liście przykładane na rany powodują szybsze ich gojenie się. Sokiem wyciśniętym z nich można nacierać miejsca ukąszeń przez owady.
Obszar występowania
W Polsce roślina jest bardzo pospolita, jej siedliska to wilgotne i świeże zarośla, lasy liściaste, ogrody, przydroża, nad brzegami wód. Często rośnie przy płotach.
Informacje na temat ochrony
Nie jest objęta ochroną
Zdjęcie: Wikipedia / Podagrycznik pospolity