Niecierpek

Roślina: Niecierpek

Kategoria
Rośliny > Rośliny zielne
Nazwa łacińska
Impatiens L.
Rodzaj roślin zielnych z rodziny niecierpkowatych. Według niektórych ujęć taksonomicznych należy do niego ok. 850 gatunków występujących przede wszystkim na obszarach tropikalnych i subtropikalnych Azji i Afryki. W Polsce w stanie naturalnym występuje kilka gatunków, inne są uprawiane jako rośliny ozdobne. Gatunkiem typowym jest niecierpek pospolity (Impatiens noli-tangere L).

Niecierpki są roślinami autochorycznymi – rozsiewają się samoistnie wyrzucając nasiona z dojrzałych owoców na odległość do kilku metrów. Reakcję tę ułatwiają bodźce mechaniczne, takie jak podmuch wiatru lub bezpośredni dotyk, stąd nazwa tej rośliny w wielu językach związana jest z niecierpliwością (łac., ang. - impatiens, pol. - niecierpek) lub nietolerancją dotyku (np. gatunek Impatiens noli-tangere od łac. noli me tangere – "nie dotykaj mnie", ang. touch-me-not).

W Polsce występują gatunki:
* niecierpek drobnokwiatowy (Impatiens parviflora DC.) – antropofit zadomowiony
* niecierpek gruczołowaty, n. Roylego (Impatiens glandulifera Royle syn. Impatiens roylei Walp.) – antropofit zadomowiony
* niecierpek pomarańczowy (Impatiens capensis Meerb.) – antropofit zadomowiony
* niecierpek pospolity (Impatiens noli-tangere L.)

Gatunki uprawiane w Polsce:
* niecierpek balsamina (Impatiens balsamina L., syn. Balsamina hortensis Desp.)
* niecierpek Balfoura (Impatiens balfourii Hook. f.)
* niecierpek szorstki (Impatiens scabrida DC.)
* niecierpek Waleriana (Impatiens walleriana Hook. f. in Oliv., syn. Impatiens sultani)
* niecierpek nowogwinejski (Impatiens hawkeri W. Bull)

Ze względu na ozdobne kwiaty niektóre gatunki i odmiany niecierpka są często uprawiane jako rośliny ozdobne.

Obszar występowania

W warunkach naturalnych występuje głównie w miejscach wilgotnych i rozprzestrzenia się wzdłuż rzek. Pojawia się na nieużytkach w miejscach wilgotnych, cienistych ale także w naturalnych zbiorowiskach okrajkowych na glebach żyznych w prześwietlonych buczynach, grądach i lasach łęgowych.

Informacje na temat ochrony

W Polsce niecierpki nie są objęte ochroną.

Zdjęcie: Stanisław Czachorowski / Niecierpek himalajski

Występowanie w rzekach

Zobacz również