Wysoczyzna Elbląska od A do Z: M jak miodunka

Szorstko owłosiona
Miodunka należy do rodziny szorstkolistnych, czyli roślin, które są szorstko owłosione. Na liściach i łodydze miodunki znajdują się szczecinki, a między nimi także brodawki i nieliczne gruczołki. Na terenie Polski występują cztery gatunki miodunki: wąskolistna (dość często rośnie w południowej części kraju), miękkowłosa (wschodnia i południowo-wschodnia część kraju) oraz miodunka plamista (lekarska) i ćma, które dawniej traktowano jako dwa podgatunki jednego gatunku: miodunki lekarskiej. W uproszczeniu można przyjąć, że miodunka plamista (lekarska) występuje w zachodniej części niżu, natomiast miodunka ćma – w całym kraju, chociaż częściej na wschód od Wisły (jest bardziej mrozoodporna od swojej „krewniaczki”).

Lubiana przez owady
Występująca na terenie Wysoczyzny Elbląskiej miodunka ćma ma szczeciniasto owłosione liście odziomkowe (wyrastające z kłącza), najszersze w 1/3 długości (patrząc od ogonka liściowego), wyprostowaną, dorastającą maksymalnie do 30 cm owłosioną łodygę. Letnie liście nie mają plam lub plamy są słabo widoczne. To jedna z cech odróżniająca miodunkę ćmą od plamistej – na liściach tej ostatniej latem są wyraźne białe plamy. Kwiaty miodunki są zapylane przez pszczoły, trzmiele i motyle, natomiast jej owoce są roznoszone przez mrówki.



Skuteczna na infekcje i gojenie ran
Ludowe nazwy miodunki pochodzą od jej nazwy łacińskiej: Pulmonaria i są ściśle związane z jej właściwościami leczniczymi. Ziele miodunki (niezależnie od gatunku), zawiera m.in. śluzy, krzemionkę, garbniki i saponiny. Jest stosowane przy infekcjach dolnych i górnych dróg oddechowych, sprzyja regeneracji tkanki płucnej po infekcjach, w tym po zapaleniu płuc. Miodunka oczyszcza krew, działa moczopędnie i przyspiesza gojenie ran. Ma także właściwości wykrztuśne, wzmacniające i osłaniające. Łatwo przyswajalna krzemionka znajdująca się w miodunce pomaga przy regeneracji płuc.

Przygotuj odwar lub macerat
Aby wykorzystać te właściwości, trzeba z zebranego wiosną ziela (czyli górnej 1/3 części kwitnącej rośliny) sporządzić odwar: wrzucić rozdrobnione ziele do zimnej lub letniej wody, zagotować i gotować przez 5 do 10 minut pod przykryciem (krzemionka musi się rozpuścić w gorącej wodzie), przestudzić około 30 min, a następnie wypić. Odwarem można także przemywać skórę, np. w stanach zapalnych, zranieniach czy przy trądziku.

Z miodunki można także sporządzić macerat: zalać rozdrobnione ziele zimną wodą i zostawić na 5 do 6 godzin. Miodunka dawniej była stosowana pomocniczo przy leczeniu gruźlicy czy pylicy płuc. Najczęściej w leczeniu stosuje się nie samo ziele miodunki, ale w połączeniu z innymi roślinami leczniczymi: podbiałem pospolitym i babką (większą lub lancetowatą).

Od wieków pomaga w leczeniu
Warto wiedzieć, że jest to roślina lecznicza znana od wieków. Pisali o niej w średniowieczu: św. Hildegarda z Bingen, niemiecki lekarz i zielarz Bock, urodzony w Szwajcarii przyrodoznawca i lekarz Paracelsus, a także francuski lekarz i botanik Ruellius.

Turystyczne Abecadło z Parkiem Krajobrazowym Wysoczyzny Elbląskiej:

A jak Abegg

B jak bielik

C jak cesarz

D jak dzięcioł

E jak Elbląskie Towarzystwo Starożytności

F jak flora wiosenna

G jak głazy narzutowe

H jak Hoggo

I jak irys

J jak jeleń sika

K jak kruszczyki

L jak lepiężnik

Ł jak Łęcze

Wysoczyznę Elbląską polecamy zwiedzać przy pomocy aplikacji Kraina Buka. To idealny przewodnik dla wszystkich aktywnych turystów, chcących poznać urokliwe miejsca i zakątki Wysoczyzny Elbląskiej. Aplikacja pokaże najciekawsze miejsca, zabytki, pomniki przyrody i inne okoliczne atrakcje do odkrycia w trakcie urlopu lub wolnego weekendu. Zeskanuj kod QR, by pobrać aplikację na swój telefon.