Grzyb: Borowik Szlachetny (Prawdziwek)
- Kategoria
- Grzyby
- Nazwa łacińska
- Boletus edulis Bull
Do polskiej literatury mykologicznej nazwę borowik szlachetny wprowadziła Alina Skirgiełło w 1960. Często określany nazwami zwyczajowymi, obecnie poza najczęściej stosowaną nazwą zwyczajową borowik szlachetny, do popularnych określeń gatunku należą: prawdziwek i borowik jadalny. Dawniej używano wielu określeń: borowik, grabak, grzyb borowik, grzyb jadalny, grzyb majowy, grzyb prawdziwy, grzyb sprawiedliwy, grzyb właściwy, prawdzik oraz grzyb prawy, prawak, prawik, przawdziwik, prawdziwiec, grzyb dębowy.
Kapelusz borowika może mieć średnicę od 6 do nawet 25 cm. U młodych grzybów kapelusz zwykle przybiera barwę białą, później bladożółtą, z czasem staje się najpierw jasno, a potem ciemnobrązowy. Powierzchnia kapelusza jest matowa, podczas deszczu i u starszych osobników jest lepka.
Hymenofor (czyli część owocnika grzyba, która zazwyczaj znajduje się pod kapeluszem) składa się z drobnych, okrągłych rurek o długości od 0,8 do 3 cm. Łatwo można je oddzielić od miąższu kapelusza.
Trzon może mieć wysokość od 5 do 20 cm, może przyjąć barwy: białą, szarawą albo piaskową. U młodych osobników trzon jest pękaty i mocno osadzony w ziemi.
Miąższ jest zazwyczaj koloru białego, rzadziej kremowego albo piaskowego. U młodych osobników miąższ jest twardy, u starych gąbczasty.
Zarodniki mają kształt wrzeciona i gładką powierzchnię, barwy białej lub oliwkowej w różnych odcieniach. Rozprzestrzeniają się dzięki wiatrowi.
Borowik jest bardzo często i chętnie wykorzystywany w kuchni.
Obszar występowania
Owocniki pojawiają się najczęściej i najliczniej w okresie od maja do listopada, zdarzają się także w grudniu (na przykład w wyjątkowym 2000 roku). Owocniki wyrastają pojedynczo, często w niewielkich grupach po kilka, bywa także, że tworzą kręgi.
Borowik szlachetny występuje zarówno w lasach iglastych, liściastych jak i mieszanych. Grzyb ten tworzy mikoryzę zewnętrzną z licznymi gatunkami drzew, najchętniej z świerkiem, rzadziej z sosnami i dębami.
Preferuje drzewostany w średniej klasie wieku, w starszych drzewostanach iglastych ustępuje borowikowi kasztanowemu. W naszym przypadku był to drzewostan sosnowy z domieszką świerka.
Zdjęcie: RDLP w Olsztynie