Gatunek rośliny z rodziny astrowatych.
Łodyga osiąga wysokość 30–120 cm, dość cienka, rozgałęziona, zielonkawoszara, u nasady szorstko owłosiona, odporna na zerwanie dzięki zawartości mocnych włókien.
Liście na łodygach rzadko rozmieszczone, niewielkie, lancetowate, siedzące, całobrzegie lub lekko ząbkowane, o strzałkowatej lub sercowatej nasadzie. Liście dolne owłosione od spodu, tworzące przyziemną rozetę, zatokowo pierzastodzielne, długości 10–20 cm.
Kwiaty niebieskie, czasem białe lub różowe. Koszyczki kwiatowe o średnicy 3–4 cm, złożone z licznych, języczkowatych kwiatów, osadzone na szczytach łodyg i w kątach łodyg bocznych lub górnych liści. Listki okrywy koszyczka ułożone w 2 szeregach, gruczołowato owłosione. Kwiaty brzeżne dłuższe, lancetowate. Otwarte tylko w ciągu dnia, bardzo trwałe.
Owoce jajowate, 2–5-kanciaste niełupki z wieńcem z krótkich łusek. Roślina wiatrosiewna.
Korzeń palowy, mało rozgałęziony, gruby, mięsisty, brunatny i gorzki w smaku.
Cykoria jest byliną. Kwitnie od lipca do września, jest owadopylna.
Znajduje zastosowanie jako roślina lecznicza – używana w ziołolecznictwie od czasów prehistorycznych, m.in. w krajach niemieckojęzycznych i arabskich, stosowana także w homeopatii. Została zidentyfikowana przez Nil Sari jako jedna z roślin opisywanych przez Avicennę (pod nazwą "hindiba"), który to przypisywał im właściwości przeciwrakowe. Sari i dwoje współpracujących z nią naukowców opatentowali swoje odkrycie dotyczące grupy związków zawartych m.in. w cykorii podróżnik, a mających zastosowanie w leczeniu niektórych nowotworów.
Jako surowiec zielarski używane jest całe ziele, same płatki lub korzeń (Radix Cichorii). Zawierają glikozyd intubinę, dużo inuliny (ok. 40%), laktucynę, pektynę, cholinę, taraxasterol, sole mineralne i śladowe ilości olejków eterycznych.
Działanie: korzeń łagodnie pobudza wytwarzanie soku żołądkowego, żółci oraz ma działanie moczopędne. Jest stosowany w wielu mieszankach ziołowych do leczenia zaburzeń trawienia i przy ogólnym osłabieniu.
Całe ziele zbiera się w kwietniu. Korzeń zbiera się w październiku lub na wiosnę. Po wykopaniu należy go szybko umyć i suszyć w temperaturze ok. 40 °C.

Roślina ma też zastosowanie kulinarne. Młode liście i korzenie są jadalne. Uważa się, że od Egipcjan Żydzi nauczyli się spożywania w okresie Paschy mięsa z gorzkimi ziołami (Lb 9,11). Niektórzy badacze roślin biblijnych są zdania, że wśród tych ziół znajdowały się cykoria podróżnik i Cichorium pumilum. Arabowie do dzisiaj spożywają mięso z gorzkimi ziołami, są wśród nich obydwa wymienione gatunki cykorii, które wśród innych ziół są sprzedawane na straganach.
Młode listki cykorii można wiosną dodawać do sałatek, mają wysoką zawartość witamin C, B i mikroelementów.
Korzeni cykorii (odmiany var. sativum) po ususzeniu, zmieleniu i uprażeniu do dziś używa się jako ważnego składnika kawy zbożowej. Przy prażeniu zawarta w korzeniu inulina przemienia się w związek o aromacie przypominającym kawę.
Cykorię podróżnik często sadzi się w zegarach kwiatowych z powodu regularnego otwierania się i zamykania kwiatostanów.

Według legendy kwiaty cykorii swój niebieski kolor zawdzięczają oczom dziewczyny, płaczącej za straconym ukochanym.

Rodzimy obszar jego występowania to znaczna część Europy, Azji oraz Algieria i Tunezja w Afryce Północnej, ale rozprzestrzenił się szeroko i obecnie występuje na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Jest także uprawiany w Azji, Europie, Australazji, Afryce i Ameryce Północnej. W polskiej florze jest archeofitem pospolicie występującym na całym obszarze. Rośnie zwykle na glebach piaszczystych i kamienistych. Można ją spotkać na poboczach dróg, nasypach, ugorach, łąkach i obrzeżach pól uprawnych.