Babka lancetowata, babka wąskolistna, języczki polne

Królestwo
roślin
Podkrólestwo
naczyniowe
Gromada
nasienne
Podkrólestwo
okrytonasienne
Rząd
jasnotowce
Rodzina
babkowate
Rodzaj
babka
Gatunek
babka lancetowata

Roślina: Babka lancetowata, babka wąskolistna, języczki polne

Kategoria
Rośliny > Rośliny zielne
Nazwa łacińska
Plantago lanceolata L.
Przeciętna długość życia
Bylina (rośina wieloletnia)
Inne nazwy zwyczajowe: babka wąskolistna, babka koniczynowa, babka koniczynowata, języczki polne, żywiec. Gatunek byliny należący do rodziny babkowatych (Plantaginaceae Juss.). Nazwa gatunkowa lanceolata wywodzi się od kształtu blaszki liściowej.
Podczas rozwoju tworzy pod powierzchnią krótkie kłącze. W czasie kwitnienia wyrastają pędy kwiatonośne osiągające wysokość do 40 cm.
Liście długie, równowąskie, lancetowate, u nasady zwężone w rynienkowaty owłosiony ogonek, skupione są w przyziemne rozety, mają 3–7 równoległych nerwów. Blaszka liściowa przeważnie całobrzega, rzadko z nielicznymi ząbkami.
Pędy kwiatostanowe wyrastają począwszy od drugiego roku wegetacji. Roślina kwitnie od maja do września, jest wiatropylna. Jedna roślina wydaje około 1000 nasion.Z rozetek liściowych wyrasta jedna lub kilka bezlistnych szypułek kwiatostanowych o 5 głębokich bruzdach. Szypułka jest prosto wzniesiona lub podnosząca się. Kwiatki są drobne, niepozorne, białe do brunatnoróżowych, zebrane w gęsty, kulisty lub walcowaty, brunatny kłos. Kwiatki osadzone w suchobłoniastych przysadkach. Korona zrosłopłatkowa, ma krótką rurkę i cztery płatki.
Owoce to gładkie, błyszczące, czerwonobrunatne nasiona w kształcie czółenek osadzone po 1–2 w jajowatej torebce.
Rośłina posiada liczne, wiązkowe korzenie. Liście zawierają aukubinę, substancje śluzowe, pektyny, garbniki (ok. 6,5%), kwasy: fumarowy, benzoesowy, cynamonowy, waniliowy, sole mineralne (w tym sole cynku i krzemionkę), flawonoidy (bajkaleina, skutelareina).
Nasiona babki stanowią przysmak kanarków. Rozsiewane są przez zwierzęta (zoochoria) i ludzi (antropochoria).
Jest rośliną żywicielską larw motyli przeplatki aurelii, britomartis, atalii, didymy i cinksii[8].
W Polsce występuje w 2 podgatunkach:
* P. laneceolata L. subsp. lanceolata – liście nagie lub słabo owłosione, walcowaty kłos wyrastający na wyraźnie 5-kanciastej szypule o wysokości do 1 m.
* P. laneceolata L. subsp. sphaerostachya (Wimmer et Grab.) Hayek – liście silnie, wełnisto owłosione (przynajmniej u nasady), kłos kulistojajowaty. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Vicio-lathyroidis-Potentillion.
Babka lancetowata tworzy mieszańce z babką średnią.

Obszar występowania

Występuje w stanie dzikim w niemal całej Europie, w Afryce północnej oraz w Azji zachodniej aż do Himalajów i jej części środkowej. Jako gatunek zawleczony obecny jest w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, na Hawajach, w Australii i na Madagaskarze. Gatunek bardzo zmienny, przystosowuje się do różnych warunków, został rozwleczony na wszystkie kontynenty. W Polsce pospolity. Rośnie na łąkach, trawnikach, pastwiskach, przydrożach, zboczach i polanach. Lubi lekkie i przewiewne gleby, czarnoziemne lub gliniasto-piaszczyste. Często spotykana jako roślina ruderalna lub chwast w koniczynie, lucernie. W polskich Tatrach spotykana do wysokości 1367 m n.p.m. W Polsce występuje coraz rzadziej w stanie naturalnym, ze względu na stosowanie herbicydów.

Zdjęcie: Kurt Stueber/Wikipedia / Babka lancetowata

Zobacz również