Osiąga do 2 cmm długości (wraz z odnóżami do 7 cm). Samice są nieco większe od samców. Ich ciało jest masywne, podłużne ciało. Może przybierać różne odcienie brązowego - samce i młode są bardziej jaskrawe niż samice. Zakończenia odnóży ma pokryte wypłowiałym, czarnym kolorem. Białe pasy po bokach ciała – charakterystyczne dla bagnika przybrzeżnego – są bardzo słabo widoczne lub brak ich wcale. Na grzbiecie często można u bagnika zaobserwować dwa rzędy białych kropek.
Żywi się wodnymi owadami oraz rybami (do wielkości ciernika), kijankami, a nawet niewielkimi dorosłymi żabami.
Gody bagników są bardzo ubogie, samiec musi jedynie kilka razy zamachać przednimi odnóżami, żeby partnerka dopuściła go do siebie. Na przełomie czerwca i lipca można spotkać samice trzymające kokony w szczękoczułkach, co uniemożliwia im polowanie. Z kokonu może wylęgnąć się nawet kilkaset młodych. Samica broni ich, zakładając oprzędy. Kiedy pierwszy "miot" odejdzie od matki, złoży ona do kokonu kolejne jajeczka, tym jednak razem (i za każdym następnym) pajączków będzie mniej. Bagnik osiąga dojrzałość w wieku 2 lat.
Nie buduje sieci, poluje aktywnie, bardzo często na zwierzęta większe od siebie - na ważki, małe rybki, żaby.
Cechą charakterystyczną bagników jest to, że są bardzo spokojne, potrafią przez długi czas pozostawać bez ruchu. Jednak jeśli chcą polować, lub uciec, są niezwykle szybkie i zwinne. Bagniki są również znane z tego, że potrafią zwinnie poruszać się po powierzchni wody.

Występuje praktycznie w całej Europie i Azji, jednak wszędzie jest on rzadki lub – jak w wielu rejonach na zachodzie Europy – wymarły. W Polsce nieliczny. Żyje w bezpośredniej bliskości wody (brzegi rzek i jezior, podmokłe łąki, lasy bagienne), umie poruszać się po jej powierzchni oraz nurkować.