Gliniarz naścienny

Królestwo
zwierząt
Typ
stawonogi
Gromada
owady
Podgromada
owady uskrzydlone
Rząd
błonkoskrzydłe
Rodzina
grzebaczowate
Rodzaj
osy
Gatunek
Gliniarz naścienny

Gliniarz naścienny

Kategoria
Zwierzęta > Owady
Nazwa łacińska
Sceliphron destillatorum
Sposób odżywiania
roślinożerne/mięsożerne
Owad dość duży (18-29 mm), smukły, czarny, cechą charakterystyczną jest połączenie odwłoka i tułowia „żółtą rurką”, częściowo żółte są też nogi – zwisają one charakterystycznie podczas lotu. Można go zobaczyć przelatującego wzdłuż ścian budynków, przy oknach, pod dachem, przy krzewach, na łąkach, a także czasem na wilgotnej ziemi – zbierającego glinę na budowę gniazd. Należy bowiem do rodziny grzebaczowatych Sphecidae – ta liczna rodzina błonkoskrzydłych jest zdolna do budowy gniazd i opieki nad potomstwem.
Samica gliniarza naściennego lepi gliniane gniazda składające się z pojedynczych, rurkowatych komórek larwalnych. W każdej z nich przebywa jedna larwa. Glinę zwilża wcześniej wodą i ubity w gałkę budulec (uformowanie takiej glinianej kulki trwa ok. 30 sekund) zanosi podtrzymując w locie przednimi odnóżami na miejsce przeznaczenia (zazwyczaj na mur budynku). Po złożeniu do komórki jaja, leci by zapolować na pająki – łowi szereg gatunków nie preferując żadnego. Umiejętnie żądli je nie powodując ich śmierci, lecz tylko paraliż. Po zapełnieniu komórki larwalnej sparaliżowanymi pająkami, zasklepia ją. Pająków może być nawet 15, zwykle jednak jest ich 4-6. W jednej komórce przebywa jedna larwa, zaopatrzona na cała zimę w żywy pokarm. Latem, jako dorosły owad, odkrawa żuwaczkami gliniane wieko i wydostaje się na zewnątrz.knąć na tego owada, populacja jest dość liczna.

Obszar występowania

Sceliphron destillatorum wywodzi się ze środkowej, zachodniej i południowo-zachodniej Azji, a zasięg występowania sięga po Mongolię, Kazachstan, Iran, aż po Chiny; obserwowany jest także w rejonie śródziemnomorskim. W Europie liczniej spotykany jest od niedawna. Jego stwierdzenia na Węgrzech, czy Słowacji wymieniane są obok największych walorów przyrodniczych tamtejszych parków narodowych.
W Polsce po raz pierwszy gliniarz naścienny pojawił się w 1968 r. w Czesławicach k. Lublina. Dopiero dwadzieścia lat później stwierdzono go w Bieszczadach i w Beskidzie Niskim, między innymi w Głojscach (2001 r. na budynku szkoły); w Dukli, Teodorówce i Zboiskach oznaczony w 2003 roku. Obserwowany jest także w Krośnie.

Zdjęcie: Stanisław Czachorowski / Gliniarz naścienny w całej okazałości

Zobacz również