Grzbiet o zabarwieniu brązowym, srebrzystoszarym, żółtawym, oliwkowozielonym, niebieskoszarym, pomarańczowym, czerwonobrązowym lub miedzianoczerwonym.
Na grzbiecie ma ciemniejszy od barwy podstawowej zygzak, tzw. "wstęga kainowa". Zygzak nie zawsze jest widoczny.
Ma pionową źrenicę.
Płaska głowa o trójkątnym zarysie jest wyraźnie oddzielona od reszty ciała. Ciało zwęża się w kierunku głowy.
Łuski na głowie tworzą wzór przypominający literę X, Y lub V.
Żmija żywi się małymi ssakami, gryzoniami, ale poluje też na żaby i jaszczurki, pisklęta ptaków i owady. Młode żmije zjadają głównie owady, ślimaki, dżdżownice, młode płazy i jaszczurki.
Prowadzi dzienny tryb życia. Chowa się pod kamieniami, krzewami, a także wśród korzeni drzew. Stara się unikać walki i przed zagrożeniem zwykle ucieka, atakuje tylko wtedy kiedy jest osaczona. Zanim jednak pokąsa przeciwnika, zazwyczaj głośno, ostrzegawczo syczy.
Od 30 do 60% przypadków ukąszenia żmii to ukąszenie suche, bez wstrzykiwania jadu. Jad żmii jest mieszanką kilku toksyn, która uszkadza układ nerwowy, powoduje martwicę tkanek, zmniejsza krzepliwość krwi. Ukąszenie jest niebezpieczne dla dzieci i osób starszych, ale nie stanowi zagrożenia dla dorosłego człowieka. Leczenie polega na podaniu antytoksyny końskiej, która wiąże jad i neutralizuje jego właściwości toksyczne.

Żmija zygzakowata występuje na terenach od północno-zachodniej Francji po wschodnią Syberię i Sachalin. W Skandynawii przekracza koło podbiegunowe, a na południe sięga do Włoch i Azji Mniejszej. Występuje na terenie całej Polski.
Spotkać ją można na obrzeżach lasów, podmokłych łąkach i leśnych polankach.

Żmija zygzakowata podlega ochronie prawnej.