Największy polski perkoz. Brak dymorfizmu płciowego w upierzeniu. Podczas godów ma długą, białą szyję, na głowie dwa czuby koloru ciemnobrązowego i rdzawo-czerwone bokobrody (u samic większe niż u samców). Wierzch ciała ciemnobrązowy, boki brązowo-rdzawe. Biała pierś. W szacie spoczynkowej brak bokobrodów, czuby ledwo zaznaczone. Ogon zredukowany, sterówki są krótkie i giętkie.

Długość ciała ok. 50 - 58 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 80 cm, masa ciała ok. 1 kg.

Wydaje odgłosy podobne do trąbienia.

Jest to gatunek aktywny w dzień, ale podczas kojarzenia par działa także nocą, szczególnie podczas pełni księżyca. Poluje na ryby, w tym celu może się zanurzyć na głębokość dochodzącą do 30 m. Rzadko zrywa się do lotu, częściej nurkuje. Europejskie ptaki zimują w Europie Zachodniej i w basenie Morza Śródziemnego. Pojedyncze osobniki zimują w Polsce. Przeloty mają miejsce w marcu i kwietniu, a także od sierpnia do grudnia.
Występuje jeden lęg w roku, bardzo rzadko dwa.
Pary przeprowadzają taniec godowy, który zaczyna się ukłonem obu partnerów, a kończy się figurą, gdzie ptaki przyciskają się do siebie piersiami, stojąc pionowo na wodzie.
Gniazdo znajduje się zazwyczaj na wodzie, w strefie rzadkich trzcin i jest to sterta lekko zgniłych roślin wodnych i błotnych. Buduje je para rodziców, w pewnej odległości od sąsiednich osobników.
Jaja perkoza są początkowo białe, z czasem ciemnieją i staja się oliwkowobrązowe, w liczbie od 3 do 6 sztuk. Wysiadują je oboje rodzice, ale samica częściej.
Pisklęta to zagniazdowniki, zostają pod opieką rodziców od 10 do 11 tygodni. Od urodzenia potrafią pływać i nurkować. ale przez pierwsze 3 tygodnie poruszają się na grzbiecie rodzica. Karmione są drobnymi bezkręgowcami, ślimakami, rybkami i piórami rodziców, dzięki czemu przyzwyczajają się do wydalania m.in. rybich łusek. Młode nie mają czubów, głowa i szyja są upierzone na biało, z ciemnobrązowymi pasami.

Występuje w większej części Europy i Azji Środkowej oraz w południowej i środkowej Afryce. Izolowane populacje znajdują się w Australii i na Nowej Zelandii. Europejskie ptaki zimują w Europie Zachodniej i basenie Morza Śródziemnego. Pojedyncze osobniki zimują w Polsce.
Zamieszkuje jeziora i stawy, rzadziej wolno płynące rzeki, które mają pas przybrzeżnych trzcin. Unika zbiorników całkowicie zarośniętych.
W Polsce często spotykany na pojezierzach, w Wielkopolsce oraz na Śląsku. Rzadko występuje w Małopolsce

W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą.